مقاله رویکرد لایب نیتس به علیت در نظام هستی

رویکرد لایب نیتس به علیت در نظام هستی

چکیده
گتفرید ویلهلم لایب نیتس فیلسوف آلمانی قائل به نوعی عقل گرایی ایده آلیستی است. وی معتقد است که اشیاء مادی وجود واقعی نداشته و چیزی جز اوهام نیستند، وی بر خلاف دکارت و اسپینوزا وجود جوهر جسمانی را رد می کند و جهان هستی را در عین تنوع، هماهنگ می بیند… او برای تبیین اصول فلسفی خویش، ساختار و پیکره آنرا در اصول نودگانه منادولوژی در سه بخش پایه ریزی کرده است:
1-  مْنادها یا عناصر اشیاء  2- خداوند  3- تصویر جهان با توجه به علت آن (یعنی خداوند)
...
راسل معتقد است این سخنان در دستگاه محرمانه لایب نیتس مطرح شده و این اصول حتی با بیانات تجربی درباره امور واقعی نیز تطبیق می کند. مثلاً اگر من به سفری بروم، مفهوم من باید از ازل حاوی مفهوم این سفر که یکی از محمولهای من است بوده باشد. می توان گفت که ماهیت جوهر فرد، یا هستی کامل این است که دارای مفهومی باشد چنان مکمل که برای فهمیدن و استنتاج همه محمولهای موضوعی که آن مفهوم بدان اسناد شده کفایت کند. بنابراین صفت پادشاهی برای اسکندر کبیر در انتزاع از موضوع نه به حدی که برای فرد کفایت کند معین است و نه متضمن سایر صفات موضوع است و نه حاوی همه اموری است که در مفهوم این پادشاه مستتر است در صورتی که وقتی «خدا» مفهوم یا شخصیت اسکندر را مد نظر می آورد، در آن واحد اساس و علت همه محمولهایی را که نسبت به اسکندر صدق می کند می بیند (اینکه اسکندر به مرگ طبیعی می میرد یا مسموم می شود، چه کسانی او را شکست دادند و…؟) اما ما این اطلاعات را تنها از راه تاریخ می توانیم بدانیم. (راسل، 1373ش، ص 816)
...
چکیده
واژگان کلیدی
سه ضلع فلسفه لایب نیتس
1- منادها
2- خداوند
موجود بودن خداوند
ذات خداوند
3- جهان از حیث علیت
هماهنگی جهانی و نیک انگاری در جهان
سلسله مراتب موجودات هستی
منابع و مآخذ