پاورپوینت معماری اشكانیان

پاورپوینت معماری اشكانیان

فهرست

معماری دوره اشكانیان (پارتیان)

آثار معماری شهر نسا

هیكاتوم پلیس (صد دروازه)

كاخ هترا

كاخ آشور

رباط سفید

معبد آناهیتا _ كنگاور

تزئینات معماری پارتیان

معماری دوره اشكانیان (پارتیان)

قوم پارت یا پارتوآ یكی از شعبه‌های نژاد آریایی ایرانی است، در كتیبه داریوش اول هخامنشی بر بیستون، سرزمین آنان را پرتو نامیده‌اند. این ناحیه از شمال خراسان  و ماوراءالنهر و همین نام بعدها به پهلو تبدیل گردید. (خراسان بزرگ شامل: خراسان فعلی، ماوراءالنهر و افغانستان كنونی می‌شده است). پارتوا یكی از استانهای زمان هخامنشی بود. بنا بر گفته استرابو، رهبر پارتها مردی به نام آرساكس (ارشك، ارشاك) بود كه بعدها نیای فرضی پادشاهان اشكانی پارت شد. پارتها حكومت ساقط شده هخامنشی را از جانشینان اسكندر مقدونی (سلوكیان) باز پس گرفتند و  توانستند یك دولت نیرومند و عظیم را برای مدت پنج قرن پایه‌گذاری كنند.

پارتها در زمینه هنرها به ویژه در معماری ابتكارات بدیعی داشتند آنها با برخورداری از پیشینه غنی دوباره به احیای هنرهای فراموش شده و یا تغییر یافته ایرانی پرداختند، با فترتی كه در هنر ایران پدیدار شده بود، نه تنها احیاگر معماری و سنتهای گذشته ایران شدند بلكه تحول ملی عظیم در زمینه شهرسازی و معماری ایجاد كردند و در معماری دو عنصر نوظهور افزودند.  یكی احداث گنبد بر روی بناهای چهارضلعی (مربع شكل) از طریق فیل پوشها و دیگر توسعه ساختمان ایوان تاق‌دار. ایوان، اتاق راستگوشه‌ای است كه با طاق بشكه‌ای كه در قسمت پشت بسته بوده و در جلو _ معمولاً رو به بیرون یا حیاط قرار دارد _ كاملاً باز است. از زمان پارتها، ایوان نقش مهمی را در معماری آسیای غربی بازی می‌كند. منشأ ایوان موضوعی است كه در خور اندیشه است. بعضی آنرا به درختان و شاخه‌های پوشیده با حصیر و گل و نیز به تأثیر اتاقهای بشكه‌ای منتسب می‌كنند.

چنین بناهایی هنوز در طول رودخانه یا دریاچه هیرمند، در شرق ایران و احتمالاً در پیرامون دریاچه آرال در آسیای مركزی دیده می‌شوند. این نواحی، مناطقی هستند كه پارتها از آن برخاسته‌اند. ولیكن سابقه تاقهای آهنگ با انواع قوسها (نیم بیضی) از آثار معماری هفت تپه (ایلام میانی) آشنا شدیم و این نشانگر آن است كه پارتها با توجه به شرایط زمانی و مكانی دست به چنین ابتكاراتی زده‌اند. متأسفانه علیرغم حاكمیت طولانی مدت پارتها اكثر آثار آنها از بین رفته است. زیرا عواملی مانند زلزله  آب و هوایی و گستره وسیع امپراتوری، تأثیرگذار در روند تخریب آثار معماری بوده‌اند. از اینها كه بگذریم باید به این مسئله هم توجه كنیم كه پارتها بناهای خود را بسیار ساده و با خشت خام ساخته‌اند. پی درگاه‌های این بناها كه به مرور زمان  ویران شده و گزند دیده است اگر با آجر  یا سنگ ساخته شده بود، بسیار بیشتر دوام داشت

...

...

آثار معماری شهر نسا

آثار و بقایایی كه از نسا در نزدیكی شهر عشق در دوره پارتیان به دست آمده نشانگر  این امر است كه این شهر قدیمی‌ترین محل سكونت پارتها بوده است. بسیاری از بناها یادبود با پلان‌های جداگانه، مشخص شده است. « نسا» یا « پارتانیسا»  شهری است كه روی یك تپه كوچك طبیعی ساخته شده است. این ارگ (دژ) كه بر اساس لوحی گلی كه در آن پیدا شد، مهرداد ركت نام داشت. و توسط مهرداد اول ساخته شده است. دیوارهای بستر آن 20 تا 25 متر ارتفاع و پنج متر ضخامت داشت، و با استفاده از گل ساخته شده بودند و نمای ان را با آجر پوشانده بودند. ورود به ارگ از طریق پاگردهایی كه در پی دیوارهای گرد شهر قرار داشت صورت می‌گرفت.

...

...

هیكاتوم پلیس (صد دروازه)

بقایای آثار معماری پارتی كه احتمالاً آنها را به عنوان مقبره مورد استفاده قرار می‌داده‌اند، در شهر دامغان یافت شده. جان هانسمن این محل را شهر گمشده سلوكی _ پارتی صد دروازه كه پارتها آن را در ربع آخر قرن سوم پیش از میلاد به صورت یكی از تختگاه‌های خود درآوردند می‌داند. به علت موقعیت شهر دامغان احتمالاً یك پایتخت كوهستانی بوده است. شاید پس از ما پارتها در ادامه متصرفات خود این مكان را انتخاب كرده باشند.

...

...