مبانی نظری استرس شغلی، فشارهای سازمانی

فصل دوم پایان نامه مبانی نظری استرس شغلی، فشارهای سازمانی، همراه با منبع نویسی درون متنی و رفرنس نویسی و منابع پایانی انگلیسی و فارسی (به شیوه APA)

بخشهایی از متن مبانی نظری

تعاریف استرس شغلی

از آنجایی که در چگونگی تعریف استرس اختلاف نظر وجود دارد و هیچ نظریه کلی در این زمینه در دست نیست، نوشتن در مورد استرس را بسیار دشوار می سازد. برای مثال، ون دیج خوزن به بیش از 40 تعریف از مفهوم استرس در ادبیات مربوطه اشاره دارد که همه آنها تا حدودی از یکدیگر متفاوت بودند. یکی از دلایل اصلی این عدم توافق به شمار زیاد رشته هایی مربوط می شود که در پژوهش استرس درگیر هستند، از جمله زیست شناسی، روان شناسی، جامعه شناسی و همه گیر شناسی. همچنین فقدان اتفاق نظر در آنچه که به واقع استرس را تشکیل می دهد ناشی از تنوع زیاد پدیده هایی است که به عنوان پژوهش های استرس بررسی و گردآوری می شوند. به عبارتی ساختار استرس کاملا پیچیده است به همین دلیل محققان نمی توانند تنها روی یک تعریف منحصر به فرد استرس توافق نمایند. ...

استرس به عنوان پاسخ

در بسیاری از نظریه ها و تعاریف، استرس به عنوان یک پاسخ فیزیولوژیکی یا روان شناختی ارگانیسم به برخی از تهدیدهای بیرونی در نظر گرفته می شود. نظریه سلیه بدون شک شناخته شده ترین مثال از این رویکرد است. طبق نظریه سلیه، استرس یک واکنش غیر اختصاصی ارگانیسم به یک تهدید بیرونی است که می تواند توسط عوامل مختلفی ایجاد گردد. ارگانیسم می کوشد تا به واسطه ی مجموعه ای از واکنش های فیزیولوژیکی، از خود دفاع کند. سلیه، مجموعه این واکنش ها را نشانگان انطباق عمومی (GAS) نامید. او بیان کرد که این نشانگان شامل سه مرحله هستند. نخستین مرحله، واکنش هشدار است که با استفاده از تغییرات فیزیولوژیکی و روان شناختی ارگانیسم را بر می انگیزاند تا از خود در برابر تهدید محافظت کند. اگر فشارزا به طول بیانجامد و برای ارگانیسم امکان مبارزه کردن وجود داشته باشد، مرحله مقاومت شروع می شود؛ و در مرحله مقاومت که دوره ای از انطباق بهینه می باشد، ارگانیسم مناسب ترین روش ها را برای غلبه بر تهدیدی که به واسطه فشارزا ایجاد گردیده، به کار می گیرد. با طولانی شدن مواجهه پیوسته با فشارزا، انرژی انطباق سیستم تحلیل می رود و مرحله فرسایش فرا می رسد که غالبا پیامدهای منفی مانند، بیماری، خستگی و فرسودگی برای فرد به همراه دارد. با این حال ثابت شده است که الگوی پاسخ کلی مشابه به رویدادهای استرس آمیز مختلف، درست نیست. البته بسته به ماهیت و تفسیر محرک و همچنین هیجانی که تجربه می شود گونه های مختلفی از واکنش های فیزیولوژیکی و هورمونی می تواند ایجاد گردد.

منابع سازمانی فشار روانی شغلی

فشارزاهای ناشی از نقش

فشار ناشی از نقش زمانی رخ می دهد که بین انتظارات و خواسته های فرد و انتظارات و خواسته های سازمان ناسازگاری وجود داشته باشد. در پژوهش های زیادی 4 نوع فشارزای مربوط به نقش را مورد بررسی قرار داده اند. ابهام نقش، تعارض نقش، گرانباری نقش و کمباری نقش. به عنوان مثال کوپر و مارشال بر این اعتقادند که فشار روانی ناشی از نقش، نمایشگر وجود عواملی منفی مانند تعارض نقش، ابهام نقش، گرانباری نقش و شرایط کاری نامطلوب و نامناسب می باشد.

1- ابهام نقش: ابهام نقش را به عنوان یکی از ویژگی های نقش چنین تعریف می شود، وقتی که فرد نداند که دیگران چه انتظاری از وی برای انجام شغلش دارند. وقتی افراد نداند از آنها چه انتظاری می رود بنابراین فرد از بهره وری و پیشرفت باز می ماند و دچار استرس شغلی می شود.

2- تعارض نقش: تعارض یا ناسازگاری نقش زمانی رخ می دهد که پذیرفتن مجموعه ای از الزامات شغلی با پذیرش مجموعه ای دیگر از الزامات مغایر و ناسازگار باشد. تحقیقات گسترده ای نشان می دهند که ناسازگاری نقش می تواند منجر به فشار روانی شغلی شود.

3- گرانباری نقش: زمانی اتفاق می افتد که یا فرد برای انجام تمام کارهایی که بر عهده او است وقت کافی ندارد (گرانباری کمی) یا اینکه فرد مهارت های لازم را برای انجام آن وظایف ندارد (گرانباری کیفی). تحقیقات متعددی نشان می دهد که گرانباری شغلی می تواند منجر به فشار روانی شغلی در کارکنان شود. ...

فهرست عناوین مبانی نظری

تعاریف استرس شغلی

استرس به عنوان پاسخ

استرس به عنوان محرک

اهمیت استرس مثبت

نشانه های استرس شغلی

منابع فشار روانی شغلی

منابع فردی

منابع سازمانی

فشارزاهای ناشی از نقش

فشارزاهای ناشی از روابط بین فردی

فشارزاهای ناشی از ساختار و جوّ سازمانی

تغییرات سازمانی

پیشرفت شغلی

شرایط فیزیکی محیط کار

الگوهای فشار روانی شغلی

الگوهای سایبرنتیک

نظریه تناسب شخصمحیط

الگوی ویتامین

الگوی تقاضای شغلیکنترل شغلی

الگوی عدم تعادل کوششپاداش

الگوی ایوانسویچ و ماتسون

نگرش سازمان ملی بهداشت و ایمنی حرفه ای به فشار روانی شغلی

منابع