تحقیق دگرگونی های صادرات و اقتصاد کشور

تحقیق مدیریت بررسی دگرگونی های صادرات و اقتصاد کشور

بخشهایی از متن تحقیق

جهان و جامعه بشری گرفتار شکاف و دو پارگی ژرف و عمیقی است: دوپارگی و شکاف بین بخش پیشرفته و بخش کم رشد و توسعه نایافته. گروه توسعه یافتگان صنعتی در غرب و شرق، به امکانات و تسهیلاتی همچون دانش فنی و تکنولوژی پیشرفته، نیروی انسانی ماهر ون متخصص، ماشین ها و کالاهای سرمایه ای توانمند، مواد خام و انرژی زیاد و ارزان، شبکه حمل و نقل گسترده داخلی و خارجی، وسعت بازارهای ملی و یبن المللی و توانایی رقابت در بازارهای جهانی دست یافته اند.

گروه توسعه یافتگان صنعتی به یاوری این دست یافته ها به تولید انبوه رسیده اند و بیش ازسه چهارم بازرگانی دنیا را در اختیار دارند. جمعیت این گروه از کشورها تنها یک چهارمتمام جمعیت دنیاست. ...

کشورهای پیشرفته صنعتی با به کارگیری مکانیسم های قیمت و مبادله وضعیت بازرگانی جهانی را به زیان کشورهای کم رشد تحت تاثیر قرار می دهند.

یکی از این مکانیسم ها سود بری کشورهای صنعتی از طریق پایین نگاه داشتن قیمت فرآورده ها و مواد اولیه ای است که از کشورهای کم رشد و توسعه نایافته دریافت می کنند. چنانکه سالها دراز در مورد نفت، چنین بود و امروزه دوباره از راه اعمال سیاستهای گوناگون به اثرگذاری بر قیمت نفت به سود خود و به زیان کشورهای تولید کننده در بازار جهانی دست یا زیده اند. ..

فراگرد توسعه اقتصادی و بازرگانی خارجی

در جریان رشد و توسعه اقتصادی کشورها، به ویژه در دوران کنونی، چندین مسئله اساسی در زمینه بازرگانی خارجی وجود دارد که باید آگاهانه در آنها تامل کرد:

1- در اقتصادهای ساده و ابتدایی که کشاورزی و دامپروری و استخراج و صادرات مواد خام اساس فعالیتهای اقتصادی است. نسبت بازرگانی خارجی به درآمد ناخالص ملی، بجز در مورد صادرات مواد خام که اغلب توسط شرکتهای خارجی بهره برداری می شود، اندک است. در آغاز رشد اقتصادی کشورها از راه گسترش ظرفیت های صنعتی، این نسبت به سرعت افزایش می یابد و بویژه در مراحل نخستین توسعه، بازرگانی خارجی سریعتر از درآمد ملی رشد می کند. این کیفیت، هم به تنهایی در مورد یک کشور و هم در مورد بازرگانی جهانی در مجموع صادق است. ...

2- ستون فقرات و محور اصلی رشد و توسعه اقتصادی هر کشور، جریان صنعتی شدن آن است. مفهوم صنعتی شدن جامعه فراگردی تاریخی است که ابعاد گوناگون و وسیع آن نباید صرفا با نصب و تاسیس کارخانه های صنعتی تعبیر و توصیف شود، بلکه ایجاد تاسیسات زیر بنایی چون گسترش شبکه راه ها و خطوط آهن تسهیلات هوایی و دریایی، افزایش ظرفیت بندرها و فرودگاه ها، توسعه منابع انرژی چون ذغال سنگ و نفت و گاز و ایجاد تاسیسات برق، بهره برداری وسیع و موثر از معادن زیرزمینی، مکانیزاسیون کشاورزی و بهره برداری علمی از مراتع و جنگلها، توسعه شیوه های نوین دامپروری و ایجاد تاسیسات تولیدی دام و طیور و محصولات غذایی حاصل از آن، گسترش امور آموزشی و تحقیقاتی در زمینه امور فنی- تولیدی در سطح وسیع ملی، تدارک و بهره گیری از نیروی انسانی کار آزموده و ماهر، دستیابی به تکنولوژی ملی و محلی برای ساخت تجهیزات، وسایل و ابزار فنی جهت رفع نیازهای اقتصاد ملی، افزایش توان و ظرفیت تولیدات و تنوع بخشیدن به آن از طریق ارتقای سطح سازماندهی موثر تولید در تمام زمینه ها، ایجاد نرمها و استانداردهای اقتصادی- اجتماعی، یعنی مجموعه ای از رفتارها و سازمانها و نهادهای اجتماعی و روابط جدید مورد نیاز جامعه صنعتی، و بالاخره استقرار شبکه گسترده ای از خدمات تأمین و رفاه اجتماعی چون بهداشت و درمان، بیمه همگانی، سیستم های مالی و اداری یاری دهنده و... از جمله ضرورتهای رشد و گسترش جامعه صنعتی به شمار می آید که عوامل و عناصر اولیه و بنیادین آن الزاما از طریق مکانیسم مبادلات و بازرگانی خارجی تأمین شدنی است و در مراحل بعدی متقابلا به رشد و توسعه آینده آن یاری می رساند.

امکانات و محدودیتهای بالقوه توسعه صادرات

از بررسی ارقام قطعی دهه 1362-1353 و اطلاعات مقدماتی دو ساله 1363 و 1364 و همچنین پیش بینی روندهای آینده صادراتی کشور می توان به نکات در خور توجه زیر دست یافت:

در زمینه صادرات نفت، با توجه به سقوط قیمت و عدم تعادل در بازار عرضه و تقاضا، به نظر نمی رسد که در آمد ارزی آن بتواند همانند سالهای گذشته در سطحی بالا منابع مورد نیاز اقتصاد کشور را تأمین کند، و هرگاه روند کنونی پایین افتادن قیمت هر بشکه نفت خام پایدار بماند، سطح درآمد ارزی حاصل از صدور نفت احتمالا از آنچه پیش بینی می شود نیز پایینتر خواهد افتاد. در مقابل، هرگونه بهبودی در وضع قیمتها، در جهت عکس، به بالا رفتن میزان درآمد خواهد انجامید. با این حال آنچه از مجموع شرایط کنونی دریافت می شود، بی ثباتی قیمتها و نوسان آن در کوتاه مدت است و از همین رو با محاسبه هرگونه تغییر پیش بینی شدنی، دست کم در سال 1365 میزان درآمد ارزی حاصل از صادرات نفت، حدود نیمی از درآمد سالهای پیش برآورد می شود. ...

بازرگانی بین المللی و توسعه صنعتی

مجموعه سیاستها و خط مشی هایی که معمولاً از طریق ابزارهای تعرفه ای و غیرتعرفه ای در بازرگانی خارجی توسط دولت در راستای هدفهای توسعه اقتصادی اعمال می شود سیاست بازرگانی خارجی نام گرفته است.

در مورد واردات هدف از سیاست بازرگانی خارجی به نظم در آوردن ورود کالاها به منظور تنظیم بازار داخلی و حمایت مناسب و به موقع از تولید کنندگان داخلی و تأمین نیازهای لازم آنان در راستای هدفها و استراتژیهای توسعه اقتصادی جامعه است. دولت با اعمال سیاست وارداتی می تواند فعالیتهای تولیدی جامعه را هدایت کند و با وضع حقوق و عوارض گمرکی و ایجاد انواع محدودیتها تولید کنندگان را از گزند رقابت نابرابر کالاهای خارجی در موارد لزوم مصون دارد. ...

نتیجه گیری

در بررسی امکانات و محدودیتهای توسعه صادرات ایران، تحول صادرات کالاهای صنعتی نقش حیاتی و پر اهمیتی را داراست. اقتصاد ایران همواره از نظر کسب درآمدهای ارزی و درآمدهای دولت، به میزان فوق العاده زیادی (حداکثر تا 94 درصد) به تولید و صادرات نفت وابسته بوده است:

با شرایطی که اخیراً از نظر قیمت و میزان صدور نفت برای کشورهای تولید کننده، و از جمله ایران، پیش آمده است، سیاست جایگزینی صادرات کالاهای غیر نفتی برای جبران کاهش در آمدهای ارزی بیش از گذشته اهمیت و اولویت پیدا کرده است. با توجه به مشخصات طبیعی ایران و بررسی اقلام عمده کالاهای غیر نفتی به آسانی می توان دریافت که در بلند مدت، امکان دستیابی به هدف مورد نظر، یعنی کاهش وابستگی به منابع ارزی حاصل از صادرات نفت از راه صادرات کالاهای کشاورزی وجود ندارد. صادرات احتمالی مواد کانی غیر از نفت نیز اولاً در بلند مدت، کم و بیش همان گرفتاریهای صادرات نفت را خواهد داشت و ثانیاً رقم دریافتی از این محل چنان کوچک و کم اهمیت است که تاثیر فوق العاده ناچیزی در اوضاع ایجاد می کند.

بنابراین تنها راه ممکن برای خروج از ساخت اقتصادی خطرناک کنونی این است که از طریق گسترش هرچه بیشتر زمینه های فعالیت صنعتی و تبدیل منابع بسیار غنی داخلی به انواع و اقسام محصولات ساخته شده، امکانات مساعدی برای افزایش و توسعه صادرات کشور در آینده فراهم شود و جائی محکم و پایدار در بازار مبادلات بین المللی به دست آید. ...

فهرست مطالب تحقیق

مقدمه

فراگرد توسعه اقتصادی و بازرگانی خارجی

تحولات صادرات کشور

صادرات نفت و گاز

صادرات کالاهای غیرنفتی (صنعتی و سنتی)

امکانات و محدودیتهای بالقوه توسعه صادرات

بازرگانی بین المللی و توسعه صنعتی

دیگاههای نظری حاکم بر تجارت خارجی کشورهای در حال توسعه

واقعیات حاکم بر تجارت جهانی

خود اکتایی صنعتی

مسئله انتخاب و انتقال تکنولوژی

تقسیم کار جهانی

شرکتهای فراملیتی

تولید نوعی نظام جدید در اقتصاد جهانی

ظهور و گسترش اقتصاد نمادی در برابر اقتصاد واقعی

مقیاس اقتصادی و خود اتکایی صنعتی

توسعه سیستم تکنواکونومیک

جدولها

نتیجه گیری