گزارش کارآموزی بررسی ارقام مختلف پنبه

گزارش کارآموزی بررسی ارقام مختلف پنبه در 64 صفحه ورد قابل ویرایش 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                       صفحه

فصل اول............................................................................................................... 1

زراعت پنبه............................................................................................................ 1

تاریخچه و كلیات................................................................................................... 2

اهمیت اقتصادی پنبه.............................................................................................. 4

خصوصیات گیاهی................................................................................................ 5

تركیبات پنبه .......................................................................................................... 7

تناوب زراعی ........................................................................................................ 11

مواد غذایی مورد نیاز پنبه..................................................................................... 11

طریقة مصرف كود در زراعت پنبه....................................................................... 12

زمان كاشت پنبه.................................................................................................... 14

روشهای مختلف كاشت پنبه.................................................................................. 15

آبیاری.................................................................................................................... 17

كنترل علفهای هرز ............................................................................................... 20

آفات و بیماریها...................................................................................................... 20

برداشت................................................................................................................. 23

میزان عملكرد پنبه................................................................................................. 24

فصل دوم............................................................................................................... 27

گونه ها و ارقام..................................................................................................... 27

فصل سوم............................................................................................................. 31

معرفی ارقام مختلف پنبه....................................................................................... 31

معرفی رقم ورامین................................................................................................ 32

معرفی رقم ساحل ................................................................................................ 35

معرفی رقم اولتان.................................................................................................. 38

معرفی رقم دلتاپاین 16......................................................................................... 41

معرفی دكتر عمومی ............................................................................................. 44        

معرفی رقم مهر..................................................................................................... 47

معرفی رقم بختگان................................................................................................ 50

معرفی رقم بلغار 433........................................................................................... 52

معرفی رقم آریا..................................................................................................... 52

معرفی رقم آكالا.................................................................................................... 53

معرفی رقم استون ویل 2 بی................................................................................. 53

معرفی رقم امپایر.................................................................................................. 53        

معرفی رقم پی مستر ............................................................................................ 54

معرفی فیلستانی..................................................................................................... 54

معرفی رقم كوكر 100.......................................................................................... 54

معرفی رقم كوكر 100 ویلت................................................................................. 55

معرفی رقم گیزا..................................................................................................... 55

معرفی رقم لاكت.................................................................................................... 56        

معرقی لایتینگ اكسپرس........................................................................................ 56

معرفی رقم 108 اف.............................................................................................. 56

فهرست منابع ....................................................................................................... 57

تاریخچه و كلیات

پنبه (cotton) دارای چند گونة زراعی می باشد كه به نظر می رسد منشاء اولیه آنها آفریقای استوایی باشد. ظاهراً پنبه از این منطقه و در زمانی كه تمام قاره ها به هم وصل بوده‌اند، به سایر مناطق جهان شامل جنوب غربی و جنوب شرقی آسیا، استرالیا و آمریكا راه یافته است. پس از جدا شدن قاره ها از یكدیگر (در حدود 100 میلیون سال پیش و در دورة مزوزوئیك)، گروه های ژنتیكی مستقل در آمریكای جنوبی، آمریكای مركزی، جنوب غربی آسیا، شمال شرقی آفریقا و هند تكامل یافتند. ظاهراً دو گونة دیپلوئید (26=n2) گوسیپیوم آربوریوم (Gossypium arboreu^m) و گوسیپیوم هر باسیوم (G.herbaceum) در اتیوپی و مناطق عرب نشین از G.herbaceum race africanum بوجود آمده اند. سابقه تولید و مصرف الیاف این گونه ها در مناطق فوق به حدود 5000 سال پیش می رسد. بعضی عقیده دارند كه این دو گونه دیپلوئید در هند و آسیای شرقی اهلی شده و از هند به مصر، چین و جنوب اقیانوس آرام رفته است. سابقه مصرف پنبه در هند و پاكستان به حدود 3000 سال پیش از میلاد مسیح می رسد.

دو گونة زراعی پنبه دنیای جدید شامل گوسیپیوم هیرسوتوم (G.hirsutum)، كه بنام پنبه آپلند (upland cotton) شناخته می شود، در آمریكای مركزی و مكزیك و گوسیپیوم باربادنز (G.Barbadense) كه بنام پنبه پی ما (Pima cotton) شناخته می شود در آمریكای جنوبی و از تلاقی نژادی از G.herbaceum با (G.raimondii) یا (G.thuberi) و یا هر دوی آنها حاصل شده اند. در نتیجه دو گونة زراعی پنبه دنیای جدید آلوتتراپلوئید (52= n2) می باشند. تلافی های بین دو گونه ای و انتخاب انسانی سبب اختلاط گونه ها شده و ارقام پرتولیدی بوجود آمده است.

سابقة كشت و كار پنبة آپلند در مكزیك و كشت پنبه پی ما در آمریكای جنوبی به حدود 3500 سال پیش از میلاد مسیح می رسد. در حال حاضر قسمت اعظم (حدود 90 درصد) سطح زیر كشت پنبه در جهان به پنبه آپلند تعلق دارد. بذر ارقام این گونه توسط انگلیسی ها و در جریان جنگ داخلی آمریكا، در مستعمرات انگلیس توزیع شد و كشت آن ترویج گردید تا الیاف پر كیفیت مورد نیاز صنایع بافندگی انگلیس تأمین گردد. تولید پنبة به عنوان یك گیاه لیفی پس از اختراع دستگاه جین (جدا كننده الیاف از وش) توسط وتیتی در سال 1793 گسترش زیادی یافت. بر اساس اطلاعات موجود، در سال 1998 میلادی حدود 45 میلیون تن الیاف در سراسر جهان مصرف شده است كه حدود 20 میلیون تن آن از پنبه استخراج شده است. چین، آمریكا، هند، پاكستان و ازبكستان مهمترین تولید كنندگان پنبه در جهان به شمار می روند.

الیاف پنبه، بعنوان یك فیبر سلولزی طبیعی، دارای خصوصیاتی انحصاری می باشد و هیچ فیبر مصنوعی دیگری تمامی این خصوصیات را به طور یكجا ندارد. نرمی و لطافت، توان جذب و انتقال رطوبت و عرق بدن، قابلیت انعطاف، دوام، استحكام، مقاومت در مقابل فساد شیمیایی، قابلیت شستشو با آب معمولی و نیز خشك شوئی، رنگ گیری و چاپ پذیری، قابلیت تا كردن و سهولت خیاطی از مهمترین خصوصیات پارچه های حاصل از الیاف پنبه می باشند. قابلیت جذب و انتقال رطوبت، الیاف پنبه را برای صنعت لباس سازی بسیار مطلوب ساخته است. پشم عرق بدن را جذب می كند، اما هدایت نمی نماید، الیاف مصنوعی عرق بدن راحتی جذب هم نمی كنند. اما پارچه های پنبه ای عرق بدن را جذب می كنند و به سمت دیگر خود انتقال می دهند تا تبخیر شود. به این طریق، بدن خنك شده و پارچه خشك می گردد كه باعث آرامش جسم و جان می شود.

تا اواخر قرن نوزدهم، تولید الیاف بعنوان تنها هدف تولید پنبه محسوب می گردید و دانه را محصول زاید به حساب می آوردند كه به طور عمده به مصرف تغذیه نشخوار كنندگان می رسید. تا اینكه پیدایش روشهای اقتصادی روغن گیری به مصرف پنبه دانه بعنوان یك دانة روغنی نیز اهمیت بخشید. با این حال، هنوز هم استحصال الیاف مهمترین هدف تولید پنبه است. زیرا دانه های روغنی زیادی وجود دارند كه اهمیت و كیفیت روغن آنها بهتر از روغن پنبه دانه است.

تولید پنبه در ایران قدمت زیادی دارد. براساس گزارش فائو در سال 2000، سطح زیر كشت پنبه در ایران حدود 240000 هكتار با عملكرد حدود 08/2 تن در هكتار وش بوده است. از این مقدار حدود 30000  هكتار آن به پنبة دیم تعلق دارد. عملكرد پنبة دیم در ایران بین 900 تا 1600 كیلوگرم در هكتار وش طی سالهای مختلف گزارش شده است. استانهای گلستان، مازندران و خراسان مهمترین تولید كنندگان پنبة دیم در ایران به شمار می روند. عملكرد وش در واحد سطح در استانهای فوق از پتانسیل عملكرد محصول (بیش از 5 تن در هكتار وش) بسیار كمتر است. عملكرد های بیش از 3 تن در هكتار وش تحت شرایط كشت آبی و بیش از 2 تن وش تحت شرایط دیم مطلوب می باشد.

مشخصات زراعی:

رقم پنبه مهر رقمی با سازگاری بسیار خوب یا كوتاه با ارتفاع 95-80 سانتی متر نسبت به سایر ارقام تجارتی زودرس تر و با سطح برگ نسبتاً كوچك تر است. كوچكتر بودن سطح برگ آن باعث مقاومت این رقم به بسیاری از آفت های مكنده و بخصوص عسلك پنبه می‎شود. پنبه مهر پربار و زودرس بوده و اولین چین آن در اواخر شهریور ماه قابل برداشت است. این رقم دارای 5% افزایش محصول نسبت به رقم زودرس اولتاین و 24% نسبت به رقم تجارتی ورامین می‎باشد و تولید الیاف در هكتار آن 35% بیش از الیاف تولیدی رقم ورامینی است. با توجه به اهمیتی كه این بیماری در قسمت اعظم مناطق پنبه كاری كشور منجمله مناطق شمالی و فارس دارد، نتایج بررسی های انجام شده در این خصوص این رقم را در گروه ارقام پنبه حساس به بیماری قرار می‎دهد و در مناطقی كه عاری از قارچ مزكور می‎باشد قابل كشت است كیفیت یكنواختی، مقاومت، استحكام و كشش الیاف پنبه مهر در حد رقم ورامین بوده ولی از نظر سایر خصوصیات كاهش كیفی نشان می‎دهد و این اقلیل در خصوص طول الیاف حدود 2 میلی متر است كه با استاندارد مصرف صنایع نساجی مطابقت داشته و به سهولت قابل بهره برداری است.

خصوصیات كمی و كیفی:

توصیه های زراعی:

در آزمایش هایی كه در جهت تعیین مناسب ترین تاریخ كاشت پنبه در مغان و شمال خراسان صورت گرفته بهترین تاریخ كشت دهه اول اردیبهشت ماه مشخص گردیده است ولی چنانچه مناطق مشكل تداخل آخرین آب غلات را دارند كشت این رقم به علت كوتاه بودن دوره رویش بدون تقلیل در محصول تا 25 اردیبهشت ماه نیز امكان‌پذیر است. بهترین تراكم برای رقم پنبه مهر 62500 بوته در هكتار با فواصل 80 سانتی متر بین ردیف و 20 سانتی متر روی خطوط است حداكثر 25 كیلوگرم در هكتار بذر توصیه می‎شود مقدار كود بسته به مصرف گیاه و كربن عالی و فسفر و پتاسیم قابل جذب موجود در خاك متفاوت است توصیه كودی باید براساس آن صورت گیرد. نتایج بررسیهای انجام شده نشان می‎دهد كه نیاز بافت های پنبه به ازت، فسفر، پتاس، كلسیم و منیزیم بیش از سایر گیاهان زراعی است و مقدار ازت، فسفر و پتاس در بذر آن نیز خیلی زیاد است. به طور كلی مقدار 50-20 كیلوگرم پتاس و صفر تا 200 كیلوگرم فسفات آمونیوم قبل از كاشت و 200 تا 400 كیلوگرم اوره بسته به مقدار كربن عالی موجود در خاك پس از كاشت در دو نوبت به صورت سرك توصیه می‎شود. شروع آبیاری در منطقه مغان 20 تیرماه و به فاصله 10 تا 15 روز یك بار انجام می‎شود.

مناسب ترین زمان قطع آبیاری با توجه به درجه حرارت هوا نیمه اول شهریور ماه است. با توجه به نیاز گیاه پنبه در مراحل مختلف رشد و درجه حرارت هوا توصیه می‎شود فواصل آبیاری قبل از گلدهی بیشتر از دوره آبیاری پس از گلدهی می‎باشد.

اهمیت اقتصادی:

زودرسی رقم پنبه مهر در مناطقی كه آغاز فصل برداشت پنبه موجه با باران های پاییزه و یا سرمای زودرس می‎شوند موجب افزایش كمی محصول و بهبود كیفی آن خواهد شد. كشت این رقم تنها در محدوده پنبه كاری مغان و شمال خراسان كه در چند ساله اخیر مجموعاً مساحتی حدود 30000 هكتار را فرا می‎گیرد،‌ می‎تواند با افزایش عملكرد عالی توجه و همچنین سازگاری بسیار خوب پیامدهای اقتصادی شكوفایی را به همراه آورد.