گزارش کارآموزی آزمایش كنترل كیفیت مواد نفتی

گزارش کارآموزی آزمایش كنترل كیفیت مواد نفتی در 56 صفحه ورد قابل ویرایش 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                               صفحه

فصل اول- كلیات

پیشگفتار .................................................................................................................... 2

نكاتی درباره ایمنی .................................................................................................... 3

فصل دوم -  معرفی پالایشگاه تهران

1-2- معرفی پالایشگاه تهران.................................................................................... 6

1-1-2- تاریخچه ای از پالایشگاه تهران ................................................................. 7

2-1-2- لزوم تصفیه نفت خام و آزمایش فرآورده های آن.................................... 9

2-2- معرفی دستگاه های اصلی پالایش................................................................... 10

1-2-2- معرفی دستگاه تقطیر در جو ..................................................................... 10

2-2-2- معرفی دستگاه تقطیر در خلاء.................................................................... 11

3-2-2- معرفی دستگاه تهیه گاز مایع ..................................................................... 11

4-2-2- معرفی دستگاه كاهش گرانروی.................................................................. 11

5-2-2- معرفی دستگاه تبدیل كاتالیستی.................................................................. 12

6-2-2- معرفی دستگاه تولید هیدروژن................................................................... 12

7-2-2- معرفی دستگاه ایزوماكس........................................................................... 13

8-2-2- معرفی واحد روغنسازی............................................................................. 13

9-2-2- نحوه استخراج مواد روغنی بوسیله  حلالها................................................ 14

3-2- معرفی مجتمع كارخانجات روغن سازی پالایشگاه تهران............................... 15

1-3-2- معرفی واحد تصفیه با حلال پروپان........................................................... 15

2-3-2- معرفی واحد فورفورال............................................................................... 16

3-3-2- معرفی واحد موم گیری ............................................................................. 16

4-3-2- واحد تصفیه با هیدروژن............................................................................ 17

4-2- معرفی سرویس های وابسته به پالایشگاه....................................................... 18

تقسیم بندی قسمتهای مختلف داخل آزمایشگاه  و آزمایش های مربوطه.................

فصل سوم- كنترل

1-3- اندازه گیری نقطه اشتعال در فضای باز ........................................................ 21

2-3- اندازه گیری نقطه اشتعال در فضای بسته...................................................... 22

3-3- اندازه گیری نقطه اشتعال در فضای بروش able.......................................... 23

4-3- اندازه گیری میزان فورفورال در مواد روغنی................................................ 24

5-3- تست میزان نفوذپذیری بری روی مواد نفتی.................................................. 24

6-3- اندازه گیری نقطه نرمی قیر............................................................................. 25

7-3- اندازه گیری فشار بخار در مواد نفتی............................................................. 26

8-3- اندازه گیری گراویتی بر  روی مواد نفتی ...................................................... 27

9-3- رنگ سنجی در مواد روغنی............................................................................ 28

10-3- اندازه گیری ویسكازیته در مواد نفتی........................................................... 29

11-3- اندازه گیری نقطه ریزش در مواد روغنی..................................................... 30

12-3- تقطیر مواد نفتی............................................................................................. 31

13-3- اندازه گیری نقطه انجماد بر روی سوخت جت............................................. 32

14-3- اندازه گیری میزان خوردگی مواد نفتی ....................................................... 33

15-3- محاسبه میزان اسیدیته در مواد نفتی............................................................ 33

16-3- محاسبه نقطه آنیلین در مواد نفتی................................................................. 34

17-3- تست متیل اتیل كتون در مواد نفتی............................................................... 35

18-3- اندازه گیری میزان ضریب شكست در مواد روغنی..................................... 35

19-3- اندازه گری درجه آرام سوزی بنزین (octan)............................................ 36

فصل چهارم- آزمایش های انجام شده بر روی آب

1-4- آزمایش های موجود بر روی آب صنعتی....................................................... 40

1-1-4- اندازه گیری سختی كل در آب صنعتی....................................................... 40

2-1-4- اندازه گیری T.D.S در آبهای صنعتی....................................................... 40

3-1-4- اندازه گیری سیلیس در آبهای صنعتی....................................................... 41

4-1-4- اندازه گیری نالكو 354 در آبهای صنعتی.................................................. 41

5-1-4- اندازه گیری میزان Cl^- در آب صنعتی....................................................... 42

6-1-4- اندازه گیری میزان نمك در آب صنعتی...................................................... 42

7-1-4- اندازه گیری قلیائیت نمك در آب صنعتی.................................................... 43

8-1-4- اندازه گیری pb در آب صنعتی.................................................................. 43

9-1-4- فسفات در آب صنعتی................................................................................. 44

10-1-4- میزان اندازه گیری PH در آب صنعتی.................................................... 44

2-4- آزمایش های متداول بر روی آب ترش

1-2-4- اندازه گیری میزان دی گلیكول آمین بر روی آب ترش (D.G.A)............ 45

2-2-4- اندازه گیری T.D.S و هدایت سنجی در آبهای ترش................................ 46

3-2-4- اندازه گیری میزان H₂S بر روی آب ترش واحد S.R.P.......................... 46

4-2-4- اندازه گیری آمونیاك در آب ترش............................................................. 46

5-2-4- اندازه گیری نمك در آب ترش.................................................................... 47

6-2-4- اندازه گیری PH در آب ترش.................................................................... 47

7-2-4- اندازه گیری نیتریت در آب ترش................................................................ 47

8-2-4- اندازه گیری میزان Fe در آب ترش........................................................... 48

9-2-4- تست spent بر روی آب ترش................................................................... 48

10-2-4- اندازه گیری قلیائیت كل ........................................................................... 49

11-2-4- اندازه گیری مركاپتان در آب ترش.......................................................... 49

فصل پنجم - لیست آزمایشهای موجود در قسمتهای دیگرآزمایشگاه

1-5- لیست آزمایشهای گاز...................................................................................... 51

2-5- لیست آزمایشهای ویژه .................................................................................. 51

3-5- لیست آزمایشهای تجزیه ................................................................................ 51

پیشگفتار

پس از سپری شدن مراحل اولیه دانشجویی در رشته كاربردی لازمه تكمیل جنبه های عملی آن گذراندن دوره كارآموزی می باشد تا بدین وسیله با جنبه های كاربردی معلومات حاصل شده آشنایی دقیق حاصل شود.

اكنون اینجانب این دوره را درشركت پالایش نفت تهران، در قسمت آزمایشگاه كنترل كیفیت مواد زیر نظر اساتید مجرب و كارآزموده كه هدفشان تنها آشنایی بیشتر دانشجویان شركت كننده با جنبه های علمی و متعادل كردن معلومات تئوری و عملی می باشد طی نمودم. اكنون پس از طی دوران كارآموزی این پایان نامه را باتمام رسانیدم از كلیه اساتیدی كه مرا در انجام این امر یاری نمودند كمال تشكر و سپاسگزاری را دارم.

ایمنی

مسائل ایمنی و بهداشتی كار از جمله مسائلی هستند كه امروزه توجه بسیاری از مسئولان و مدیران را در سطوح خرد و كلان جامعه به خود جلب كرده است و اقدامات مؤثری نیز در این زمینه انجام گرفته است. ولی متأسفانه به رغم این توجهات و سرمایه گذاریها همه ساله در تمام جهان شاهد حوادث و سوانحی هستیم كه موجب مرگ هزاران انسان بی گناه و مجروح و معلول شدن میلیونها انسان دیگر می‎شود و خسارات جبران ناپذیری ایجاد می‎كند. تلفات ناشی از  حوادث و سوانح در محیط های كاری از سال 1955 میلادی بیش از مرگ و میرهای ناشی از جنگ ها و حوادث طبیعی بوده است.

حوادثی از قبیل حوادث نیروگاههای اتمی، وسایل حمل و نقل موتوری، فرو ریختن سقف ساختمانها، سقف معادن با انفجارهای درون آن، همه ساله جان میلیونها انسان را در معرض خطر قرار داده و میلیاردها دلار خسارت مالی، درمانی و مستغلاتی ایجاد می كند.

مجموعه دستور العمل های ایمنی

1.  استفاده از مقررات استحفاظی فردی در محیط كار - بر اساس مقررات جاری صنعت نفت، استفاده از وسایل استحفاظی نظیر لباس كار، كفش، كلاه، دستكش و عینك ایمنی برای كلیه  كسانیكه در وحدهای مختلف وزارت نفت به كار اشتغال دارند اجباری است. این وسایل با توجه به نوع مشاغل و در زمانهای مشخص، و درخواست سرپرستان واحدها و تایید ادارات ایمنی بین كاركنان توزیع می گردد. سرپرستان و مسئولین ادارات موظفند براستفاده مطلوب و به موقع از این وسایل توسط كاركنان نظارت نمایند. ادارات ایمنی برحسن اجرای این امر نظارت لازم را اعمال نمایند.

2.  حیطه بندی تاسیسات و كنترل تردد - ورود افراد متفرقه به واحدهای عملیاتی و صنعتی مجاز نمی باشد. فقط كاركنان هر واحد مجاز به تردد در واحد مربوطه می باشند. ورود سایر كاركنان جهت انجام كارهای اداری و تعمیراتی با در دست داشتن مجوز از مسئولین ذیربط مسیر می‎باشد. بدین جهت مسئولین واحدها موظفند كه مناطق تحت سرپرستی خود را با علائم و نشانه های كاملاً مشخص تعیین و از ورود افراد متفرقه ممانعت بعمل آورند. در این راستا سازمان حراست با علامت گذاری كارتهای شناسایی كاركنان محدوده تردد آنها را مشخص می نماید. مراجعه بازدیدكنندگان و افراد غیرشركتی به واحدهای عملیاتی پس از اخذ مجوز حراست باید در معیت مسئولین واحدهای عملیاتی یا نماینده آنان صورت گیرد.

3.  بازرسی سیستم امداد و اطفاء حریق- به منظور حصول اطمینان از صحت عملكرد سیستم های فوق الذكر كلیه وسایل ثابت و سیار‌آتش نشانی و ایمنی مستقر در واحدهای عملیاتی، ادارات و ایستگاههای آتش نشانی می بایستی توسط مسئولین ایمنی و آتش نشانی مورد بازرسی دقیق قرار گرفته و مطابق با استانداردهای مربوط آزمایش و از سلامت آنها اطمینان حاصل شود. این بند شامل: كپسولهای اطفاء حریق دستی و چرخدار، شلنگها، نازلها، هایدرنتها، سیستم های اعلام و اطفاء حریق ثابت، تلمبه و خودروهای آتش نشانی، تلمبه ها، دستگاههای كف ساز آتش نشانی، چشم شوی ها،‌ آمبولانس، دستگاه های تنفسی، فیلترها و وسایل امداد نجات می  گردد.

4.  ضبط و ربط در تاسیسات و اماكن- مسئولین واحدها و بازرسان ایمنی  موظفند كه از واحدهای عملیاتی و محوطه های مربوط به طور منظم بازدید و بازرسی بعمل آورده، مواد ناامین را شناسایی نموده و با همكاری مسئولین ذیربط نسبت به رفع آنها اقدام بعمل آورند.

5.  مقررات صدور پروانه های كارهای سرد  وگرم - صدور پروانه های كارهای سرد و گرم برای انجام كارهای مختلف براساس مقررات و دستور العمل های مندرج در كتاب مقررات ایمنی نفت الزامی می‎باشد. این پروانه ها بایستی بطور دقیق تكمیل و دستورات مندرج در آن بطور كامل رعایت گردد. در صورت نیاز آزمایشات گازهای قابل اشتعال اكسیژن و گازهای سمی بایستی توسط افراد مجرب وآگاه و تایید شده انجام گیرند.

بدیهی است امضاء كنندگان پروانه كار مسئول عواقب احتمالی ناشی از عدم رعایت مفاد مندرج در پروانه كار می باشد.

در این پروانه ها می بایستی شرایط محیط كار و اقدامات احتیاطی كه لازم است صورت گیرد دقیقا ذكر شده و از كلی گوئی اجتناب گردد مسئولین و بازرسان ایمنی موظفند كه از كارهائیكه برای آنها پروانه كار صادر نشده و یا اقدامات احتیاطی كافی برای آنها صورت نگرفته ممانعت بعمل آورند.

هدف: اندازه گیری میزان فورفورال مواد روغنی می‎باشد.

خلاصه شرح:

ابتدا مقدار x گرم از نمونه مورد نظر (بستگی به میزان فورفورال موجود در نمونه دارد) در داخل قیف جدا كننده می ریزیم در ادامه به آن 100cc بی سولفیت سدیم 26 گرم در لیتر اضافه می كنیم حدود 10 دقیقه آنرا بحال خود گذاشته (پس از آنكه آنرا بمدت ده دقیقه shake می كنیم) تا تشكیل دولایه آبی و روغنی دهد حال آنرا دكانته كرده میزان 5cc از آنراداخل ارلن ریخته و 20cc به آن آب مقطر می افزایم و در مجاورت چپ نشاسته بعنوان اندیكاتور باید  نرمال تیتر می كنیم نقطه پایان تیتراسیون با تشكیل رنگ آبی پایدار معلوم می‎شود حال میزان مصرفی ید  را  z در نظر  می گیریم در ادامه 10cc محلول بی كربنات سدیم 84 گرم در لیتر اضافه نمونه و با مشاهده عدم تغییر در رنگ آبی اولیه حاصل از تیتراسیون به عدم وجود فورفورال در نمونه پی می بریم و نتیجه را trace گزارش می‎دهیم. اما اگر بمحض افزودن بی كربنات رنگ محلول داخل ارلن بی رنگ شد تیتراسیون را باید تا آبی رنگ شدن ادامه می‎دهیم این رنگ باید بمیزان 30s پایدار بماند حجم ید را در این مرحله Y می نامیم.

 درصد وزنی فورفورال

وزن ملكولی محلول ید= 96

نرمالیته محلول ید= N

وزن كل نمونه بر گرم= 20

مقدار ید مصرفی برای مرحله اول تیتراسیون= Z^ml

مقدار كل ید مصرفی بر حسب سانتیمتر مكعب = Y

5-3- اندازه گیری میزان نفوذپذیری برای مواد نفتی

هدف: اندازه گیری مقادیر نفوذپذیری می باشد.

خلاصه شرح:

ابتدا نمونه ها راداخل oven قرار داه و حرارت را بین 80-90 درجه سانتی گراد قرار می‎دهیم تا نمونه روان گردد و بمدت 1-1.5  ساعت در هوای محیط قرار می‎دهیم سپس نمونه را در ظرف انتقال قرار داده و در حمام با دمای 25 درجه سانتیگراد قرار می‎دهیم مدت زمان قرار دادن در این مرحله 1-1.5 ساعت است پس از این مدت زمان نمونه را خارج و میزان نفوذپذیری آنرا اندازه می گیریم. (نفوذپذیری عبارتست از مقدار فرو رفتگی كه سوزن (جمعا) با سرباره 100 گرم بمدت 5 ثانیه در درجه حرارت 25  درجه سانتیگراد ایجاد می‎كند) در تمام حالات سوزن و بار مشخص طوری تنظیم گردد كه با سطح نمونه در تماس باشد و این عمل بدین صورت است كه نوك سوزن را با تصویری از سوزن كه توسط منبع نوری در سطح نمونه ایجاد می‎شود بهم متصل میكنیم حال اینكه عقربه صفحه شماره گیره دستگاه روی صفر منطبق گردد حال سوزن را برای مدت معینی كه همان  5 ثانیه است رها كرده و حداقل این عمل را سه بار در قسمت های مختلف ظرف بفاصله  1 سانتی متر از كناره ظروف تكرار كرده  و نتایج را ثبت می كنیم و بعد از آزمایش سوزن را با ماده موجود تمیز كرده (تتراكلروكربن یا وازلین) و متوسط میزان اعداد بدست آمده را گزارش می كنیم این اعداد نباید بیشتر از مقادیر زیر با هم اختلاف داشته باشند.