پایان نامه شیوه های فرزندپروری و افسردگی والدین کودکان مبتلا به ناخن جویدن و عادی

چکیده

هدف از پژوهش حاضر مقایسه شیوه‌های فرزندپروری و افسردگی والدین کودکان مبتلا به ناخن جویدن و عادی می‌باشد. روش پژوهش، پس رویدادی از نوع علی- مقایسه‌ای می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه والدین کودکان مبتلا به ناخن‌جویدن در شهر اردبیل تشکیل می‌دهند. آزمودنی­های پژوهش شامل والدین 60 کودک (30 کودک دارای اختلال ناخن‌جویدن و 30 کودک عادی) می‌باشند که به‌صورت روش نمونه‌گیری دردسترس از جامعه مورد مطالعه، انتخاب شدند. برای جمع­آوری داده­ها از پرسشنامه افسردگی بک و پرسشنامه فرزندپروری بامریند استفاده شده است. داده­ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و به روش تحلیل واریانس چند متغیری (مانوا) تجزیه و تحلیل شد. نتایج آزمون نشان داد شیوه‌های فرزندپروری و افسردگی در والدین کودکان مبتلا به ناخن جویدن و کودکان عادی متفاوت می‌باشد. بدین معنی که والدین کودکان دارای اختلال ناخن‌جویدن بیشتر از شیوه فرزندپروری سهل‌گیرانه و مستبدانه استفاده می‌کنند و همچنین سطح افسردگی بیشتری نسبت به والدین کودکان عادی دارند. به عبارتی می‌توان نتیجه گرفت شیوه فرزندپروری سهل‌گیرانه و مستبدانه و افسردگی والدین می‌تواند باعث ایجاد ناخن‌جویدن در کودکان شود.

کلمات کلیدی: ناخن‌جویدن، شیوه‌های فرزند پروری، افسردگی

مقدمه

یکی از مشکلات‌ فراوان دوره کودکی و نوجوانی، ناخن‌ جویدن می‌باشد که درصدی از افراد را مبتلا ساخته و قدرت سازگاری را از آنان سلب‌ نموده است. ناخن جویدن^[1] رفتار تکراری متمرکز بر بدن^[2] است که می تواند سلامت جسمی و روحی را تحت تاثیر قرار دهد. درواقع ناخن جویدن نوعی اختلال رفتاری است كه در كودكان و گروهی از بزرگسالان مشاهده می شود. (نوراسون و وود^[3]، 2014)

نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهد هرچند در ابتدا کودک با ناخن جویدن به دنبال کسب آرامش است و انجام این کار باعث کاهش اضطراب در او می شود، ولی بعدها باعث ایجاد و تشدید اضطراب، افسردگی (غنی‌زاده، 2011)، کاهش اعتمادبه نفس (طالبیان شریف، 1385)، گوشه گیری و کاهش عملکرد ذهنی، اجتماعی و در سنین بالاتر (خزاعی، 1389)، و باعث عوارض جسمی شامل خونریزی، عفونت مکرر دور انگشتان و در موارد شدید تغییر شکل ناخن ها و انگشتان می شود، و از سوی دیگر با توجه به نرخ شیوه بالای این اختلال که نزدیک به 20 درصد در پسران سن مدرسه و 24 درصد در دختران سن مدرسه در ایران گزارش شده است (غنی‌زاده و شکوهی، 2011).

روانشناسان عوامل زیادی را در ناخن‌جویدن کودکان دخیل دانسته‌اند. نتایج چند مطالعه در مورد ارتباط اختلالات روانی در پدر و مادر و ناخن‌جویدن در کودکان صحه گذاشته است. مطالعه‌ای که والدین کودکان مبتلا به ناخن‌جویدن را بررسی کرد، گزارش نمود که  56.8٪ از مادران و 45.9٪ از پدران از یک اختلال روانی رنج می‌برند، که اغلب‌ آنها از اختلال افسردگی اساسی رنج می‌بردند (غنی‌زاده، 2008). شریعتی رودسری (1383) در پژوهش خود ، یکی از علل ناخن جویدن کودکان را الگوی ارتباطی نادرست والدین و سبک فرزندپروری مستبدانه والدین معرفی میکند. خزاعی (1389) در پژوهش خود سبک‌های فرزندپروری و مشکلات روانی والدین، را عوامل موثر در مشکلات رفتاری کودکان معرفی می کنند.

از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه شیوه های فرزندپروری و افسردگی والدین کودکان مبتلا به ناخن جویدن و عادی می‌باشد.

[1] onychophagia

[2] BFRB

[3] Snorrason and Woods

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                  صفحه

چکیده 9

فصل اول: کلیات پژوهش... 10

1-1- مقدمه. 11

1-2- بیان مسئله. 12

1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش... 13

1-3- اهداف پژوهش... 15

1-4- فرضیه‌ها 16

1-5- تعریف‌های مفهومی و عملیاتی متغیرها 16

فصل دوم: ادبیات نظری و پیشینه پژوهش... 18

2-1- اختلال ناخن جویدن در كودكان. 19

2-1-1- ناخن جویدن چیست؟. 19

2-1-2- طبقه بندی.. 20

2-1-3- عوامل اپیدمیولوژیک... 21

2-1-4- سبب‌شناسی ناخن جویدن. 21

2-1-5- عوامل.. 23

2-1-6- اثرات ناخن جویدن. 24

2-1-7- سن شیوع. 26

2-1-8- نظریه های مربوط به اختلال ناخن جویدن. 27

2-1-9- ملاكهای تشخیص اختلال ناخن جویدن. 28

2-1-10- ویژگی های كودكانی كه دارای انواع اختلال هستند. 29

2-1-11- واكنش والدین در برابر اختلال ناخن جویدن. 30

2-1-12- پیشگیری و درمان. 31

2-1-13- اختلالات روانی والدین کودکان مبتلا به جویدن ناخن.. 32

2-2- فرزند پروری.. 32

2-2-1- تاریخچه شیوه های فرزند پروری.. 34

2-2-2- نظریه های شیوه های فرزندپروری.. 35

2-2-2-1- نظریه اریکسون. 35

2-2-2-2- نظریه آدلر. 37

2-2-3- پیامدهای شیوه های فرزندپروری.. 37

2-2-5- شیوه های فرزند پروری.. 40

2-2-5-1- روش فرزند پروری استبدادی.. 40

2-2-5-2- روش فرزند پروری مقتدرانه (دموکرتیک) 41

2-2-5-3- روش فرزند پروری سهل گیر. 43

2-2-5-4- روش فرزندپروری بی‌اعتنا یا بی‌مسئولیت... 44

2-3- اختلالات افسردگی.. 45

2-3-1- افسردگی.. 45

2-3-2- اختلال افسردگی عمده 49

2-3-2-1- معیارهای DSM-5 برای اپیزود افسردگی عمده 49

2-3-2-2- معیارهای DSM-5 برای اختلال افسردگی عمده 51

2-3-4- اختلال افسردگی دایم (دیستیمیا) 52

2-3-5- رویکرد درمانگری شناختی رفتاری به افسردگی.. 54

2-3-6- افسردگی والدین و تاثیر آن بر فرزندان. 55

2-4- پیشینه پژوهش... 56

فصل سوم: روش‌شناسی پژوهش... 61

3-1- مقدمه. 62

3-2- روش پژوهش... 62

3-2- جامعه آماری.. 62

3-3- حجم نمونه و روش نمونه‌گیری.. 62

3-4- ابزار گردآوری اطلاعات... 62

3-5- روش گرد آوری اطلاعات... 65

3-6- روش تجزیه وتحلیل اطلاعات... 65

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها 66

4-1- مقدمه. 67

4-2- یافته‌های جمعیت شناختی.. 67

4-3- یافته‌های توصیفی.. 69

4-4- یافته‌های استنباطی.. 69

فصل پنجم: نتیجه و پیشنهادها 73

5-1- مقدمه. 74

5-2-بحث و نتیجه‌گیری.. 74

5-3-جمع‌بندی.. 74

5-4- محدودیت های پژوهش... 76

5-5- پیشنهادات پژوهشی.. 77

5-6- پیشنهادهای كاربردی.. 78

منابع. 79

پیوست‌ها 83